Menselijkheid? Levensdrift? Don Giovanni blijft een onverbeterlijke zak

Een mythische figuur, een vrijgevochten vrouwenverslinder, een amorele boef – wil de echte Don Giovanni opstaan? Misschien is de titelfiguur van Mozarts opera het wel allemaal. Volgens regisseur Claus Guth is Don Giovanni echter allereerst ‘een mens’ en ‘een wanhopige ziel’. Guths regie uit 2008 (Salzburg) was vijf jaar geleden al te zien bij De Nationale Opera en keert deze maand terug, met een nagenoeg compleet nieuwe cast. Hoezeer Guth ook zweert bij zijn menselijkheid en levensdrift, Don Giovanni (goed roldebuut bariton Seth Carico) komt toch vooral over als een onverbeterlijke zak.

Guth laat hem helemaal in het begin, bij zijn moord op de Commendatore, dodelijk gewond raken, waarna de opera in real-time Don Giovanni’s stervensuren beschrijft. Dat is een originele, intensiverende keuze die zeker in de eerste akte sterk uitpakt. Alles speelt zich af in een nachtelijk bos – net als Dante is de Don verdwaald in een donker woud, zou je kunnen zeggen – waar achter iedere boom beoogde minnaressen en boze echtgenoten lijken te schuilen.

Natuurlijk zorgt de setting voor inconsequenties – in het libretto is sprake van een kamer, een raam, een banket, een stenen standbeeld van de Commendatore. Dat standbeeld is nu een suggestieve tak, waardoor het idee van de stenen gast die wraak neemt op Don Giovanni in het water valt. Vooral in de tweede akte knelt het concept zo steeds meer, al blijven de scènebeelden, de vloeiende overgangen en de personenregie zeer vindingrijk. Maar louterend drama dat je optilt? Nee.

Het Nederlands Kamerorkest speelde op historische instrumenten nog wat onevenwichtig onder specialist Jérémie Rhorer. Adrian Sampetrean keert terug als Leporello, een lekker vet geacteerde rol met allerlei tics en gebaartjes. In de nieuwe cast springt Adela Zaharia (Donna Anna) eruit: een krachtige, stralend-warme sopraan. De jonge Nederlandse zangers Lilian Farahani en Frederik Bergman deden het uitstekend als Zerlina en Masetto.