Opera ‘Faust (working title)’ is kleurrijk en beweeglijk ★★★★☆

Eigenlijk had Mefistofele van Arrigo Boito de openingsvoorstelling van een nieuw seizoen van De Nationale Opera in Amsterdam moeten zijn. Daarvoor in de plaats werd in drie maanden tijd een alternatief gecreëerd. Muziektheater met Boito’s opera (gebaseerd op Goethes Faust) als uitgangspunt en een titel die aan het hogedrukproces herinnert: Faust (working title).

Van het pact tussen de duivel en Faust is niets over, bleek zaterdag. Het artistieke team, aangevoerd door dirigent Manoj Kamps en regisseur Lisenka Heijboer Castañón, koos voor hergebruik van decorstukken van vorige producties van DNO en klinkende herinneringen.

Het Faustverhaal was het vertrekpunt voor de muziekkeuze, maar het 80 minuten durende muziektheaterstuk is eerder een droom, een fragmentarische muzikale stroom van verlangen, eenzaamheid en verloren liefde. De overdaad aan rekwisieten en special effects, zoals het regengordijn, overwoekert de poëzie ervan, maar maakt de voorstelling wel kleurrijk en beweeglijk.

De proloog (uit Mefistofele) biedt hier een rol aan het indrukwekkend presterende, hemels klinkende Nieuw Amsterdams Kinderkoor. De echte cherubijnen blijken leden van het Koor van De Nationale Opera, opgesteld op het bovenste balkon, hoog boven het publiek. Samen met de koperblazers in de uiterste hoeken van het balkon eronder, het op volle kracht spelende Nederlands Philharmonisch Orkest en versterkte geluidseffecten voelt de ruimtelijke opstelling als een smorende omhelzing.

De frêle gestalte van Kamps straalt rust uit, met een sierlijke en tegelijk krachtige slag die de overgangen tussen compleet verschillende muziekstijlen vanzelfsprekend maakt. Zo gaat Romance d’étoile van Emmanuel Chabrier over in de wraaklustige Händel-aria Venti turbini, die ontspoort in een kakofonie van geluid, alsof snaren losspringen en blazers muiten. Mezzosopraan Polly Leech zingt met een zalige lenigheid.

Het door wijlen Reinbert de Leeuw geïnstrumenteerde Schubert-lied Gretchen am Spinnrade is met microfoons en andere versterkte geluiden bizar, maar buitengewoon boeiend. De krachtige sopraan Olga Busuioc, bariton Martin Mkhize – charismatisch maar te laag intonerend – en Leech verlangen al pratend en zingend naar die ‘Kuss’. In het lied hunkert Gretchen naar de kus van Faust, hier spreekt juist het verlangen naar échte intimiteit in plaats van een masker van vriendelijkheid en misschien ook door mondmaskers beteugelde verbintenis.

De epiloog is als een samenvatting van het stuk, maar dan in spiegelbeeld. Tijdens de omgekeerde herbeleving, vormgegeven door de originele geluidsontwerper Akim Moiseenkov, verlaten de performers en zangers het podium. Je wist allang dat de aan het begin beloofde hemel zich zou sluiten in de duisternis van een vallend gordijn.